Çeviri Sektöründe Toplumsal Öbeğin Düşünüş Biçimi

Çeviri Sektöründe Toplumsal Öbeğin Düşünüş Biçimi

Dilde Çeşitlilik

Dilsel olgu her zaman dikkatimizi çeken bir şey olmuştur. Bundan ötürü geçmişten günümüzde birçok tercüme bürosu veyahut çeviri çalışmalarına ilişkin birtakım oluşlar meydana gelmektedir. Gerek dil hizmetleri gerekse teknik çeviri alanında diller incelenirken ilk dikkatimizi çeken şey bunların çeşitliliği, bir ülkeden öbürüne, dahası bir bölgeden bir başkasına geçer geçmez karşılaşılan dilsel ayrılıklardır. Süre içindeki ayrılıkları çoğu kez gözlemci göremezse de, uzamdaki ayrılıklar hemen göze batar. Bu yüzden herhangi bir şey çevrilirken çevirmenden çevirmene, bir çevirmen üslubundan diğerine birtakım farklılıklar bariz bir şekilde görülmektedir. Böylelikle başka bir dil konuşan, native dediğimiz çevirmen ve dil uzmanları da ortaya çıkmış olur. Dil konusundaki bilimsel incelemenin ilk biçimini geçmişten bu yana dilbilimciler çeşitli araştırmalar dahilinde ulaşmıştır. Günümüzde bu araştırmalar dil hizmeti veren kurumlar dahilinde genişleme göstermiştir. Elbette çevirmenlerin dile karşı bakış açısındaki bilimsel biçimde gözlem yapılması kimi durumlarda iki ya da birçok dilin akrabalık bağıyla birleştiğini daha açık bir deyişle ortak bir kökenleri olduğunun altını çizmemize olanak sağlar.

Dil Türleri

Bir halkın kendi özgül dilinin bilincine yukarıda bahsettiğimiz karşılaştırmalardan yola çıkarak vardığımızı söyleyebiliriz. Bu noktada dil hizmetleri ve teknik çeviri yapan kurumlar arasında dil kavramında olduğu gibi birtakım hareketlilik mevcuttur. Bu durum dil ve çeviri alanındaki gözlem niteliğini öne çıkarır. Günümüzde dile karşı bakış açısının kurumsal duvarların arasına sıkıştırıldığını görmekteyiz. Bu kurumsal alanlar gerek çeviri büroları gerek yayın evleri doğrultusunda çeşitlilik göstermektedir. Bizim yukarıda bahsini ettiğimiz şey dilin, çeviri mertebesinde dil hizmetleri ve teknik çeviri basımında hangi yollardan geçtiğini gözler önüne koymaktır. Nitekim çeviri sahasında dil aileleri içindeki çeşitliliği karşılaştırmamız oldukça güçtür. Pek tabii, bu konuda ayrım gösteren dil durumları olmakta lakin günümüzde bunun araştırılmasının yapılması için uzun uğraşlar verilmesi gerekmektedir. Bundan ötürü çeviri çalışmalarına dışarıdan sadece piyasa dili açısından bakıp, yorumlamamak gerekir. Öte yandan dile karşı hemen her yaklaşımlarımız öz nitelik yönünden değil, nicel bakımdan bir ayrılık yaratacaktır. Dilde ve çeviride uzamsal çeşitlilik anlayışı da bu doğrultuda çıkmaktadır.

www.universaldil.com